40 λεπτά στο χωράφι 80 λεπτα στην καταναλωση οι πατατες

Τέλη Φεβρουαρίου, αρχές Μαρτίου πέρυσι, και οι καταναλωτές σχημάτιζαν ουρές στις πλατείες των δήμων για να προμηθευτούν πατάτες. Ενα σακί -περίπου δέκα κιλά- ούτε τρία ευρώ. Ενα χρόνο μετά, παραμονές Πάσχα 2013, οι πατάτες για τον παραδοσιακό οβελία κοστίζουν περισσότερο από το αρνάκι. Ενα κιλό πατάτες -δηλαδή 4-5 κομμάτια γιατί είναι και βαριές- πωλούνταν έως και 1,60 ευρώ. Τι ακριβώς συμβαίνει με την τιμή της πατάτας;

Καταρχάς δεν πρόκειται για της ίδιας ποιότητος προϊόν, ούτε καν για το ίδιο προϊόν, καθώς στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για πατάτες Νευροκοπίου που έχουν συλλεγεί φθινόπωρο ή έστω νωρίς τον χειμώνα και έφτασαν να πουλιούνται μήνες αργότερα, και στη δεύτερη για φρέσκες πατάτες από τη Μεσσηνία, που μόλις έχουν συγκομιστεί, χωρίς βέβαια αυτό να δικαιολογεί απολύτως και την τιμή τους. «Οι ελληνικές πατάτες ξεκινούν τον Μάρτιο και συγκομίζονται σταδιακά έως και τον Δεκέμβρη, ανά περιοχές, ανάλογα με το κλίμα. Οι πρώτες πατάτες βγαίνουν στη Μεσσηνία και ακολουθεί η Αχαΐα -σ.σ. οι πατάτες που τώρα υπάρχουν στην αγορά- μετά της Θήβας και τον Ιούνιο και Ιούλιο από τη Νάξο... Από τον Ιανουάριο έως και τον Απρίλιο δεν υπάρχουν φρέσκες ελληνικές πατάτες, οπότε και οι ανάγκες καλύπτονται από εισαγωγές. Είτε από την Αίγυπτο και την Κύπρο που την άνοιξη έχουν φρέσκες πατάτες, είτε από τη Γαλλία που ξέρει πώς να διατηρεί τις πατάτες σε ψυγεία» λέει ο καθηγητής του γεωπονικού Πανεπιστημίου Κωνσταντίνος Ακουμιανάκης.

Κριτήριο ποιότητας δεν είναι, λοιπόν, μόνο ο τόπος παραγωγής ή η ποικιλία που προβάλλεται ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, αλλά κυρίως η φρεσκότητα. Η πιο «παλαιά» πατάτα δεν είναι επικίνδυνη, αλλά οπωσδήποτε έχει λιγότερα θρεπτικά συστατικά και το άμυλο της έχει μετατραπεί σε ζάχαρο, γι’ αυτό μαυρίζει όταν τηγανίζεται.

Οι πρώτες μεσσηνιακές πατάτες του Απριλίου χτύπησαν κόκκινο από την άποψη της τιμής για... τους καταναλωτές. Γιατί οι παραγωγοί στη Μεσσηνία πούλησαν το προϊόν τους από 0,50-0,55 ευρώ το κιλό, τιμή που πάντως θεωρούν ικανοποιητική, στους τυποποιητές που συνήθως αναλαμβάνουν και τη διακίνηση του προϊόντος. Αυτοί με τη σειρά τους προσέθεσαν 0,50,10 λεπτά και έτσι η πατάτα έφτασε στην αγορά του Ρέντη στα 0,60- 0,70 λεπτά το κιλό. Οπως λένε οι έμποροι, η τιμή διαμορφώνεται από τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης και φέτος υπήρχαν λίγες πατάτες. Οι παραγωγοί πάλι δεν συμφωνούν. «Η χρονιά για εμάς ήταν καλή, γιατί φέτος δεν είχαμε πάγο» λέει ο κ. Κωνσταντίνος Κατσέλης, πρόεδρος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας και πατατοπαραγωγός. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπόρων της Κεντρικής Λαχαναγοράς έχει μια ακόμα εξήγηση:«Φέτος ήταν μειωμένες και οι ποσότητες από Γαλλία, οπότε και οι ελληνικές πουλήθηκαν ακριβότερα».

Αντίθετα οι πατάτες Νευροκοπίου (συγκομιδή Νοέμβριος 2012) φέτος πραγματικά ήταν λιγότερες σε ποσότητα λόγω των περσινών καλοκαιρινών καυσώνων. Οπότε και στις απευθείας αγορές η πατάτα Νευροκοπίου «κτύπησε» καλύτερη τιμή. Στην Ξάνθη, στην αγορά που οργάνωσε η Κίνηση Ενεργών Πολιτών τον Απρίλιο, οι πατάτες Νευροκοπίου πουλήθηκαν 0,75 το κιλό.

Οι τιμές σήμερα έχουν διαμορφωθεί σε λογικά επίπεδα σύμφωνα με τους εμπόρους καθώς στην αγορά βγήκαν και οι πατάτες Αχαΐας που στο σούπερ μάρκετ στην Αθήνα χθες πωλούνταν 0,78 ευρώ το κιλό. Αντίστοιχα της Μεσσηνίας η τιμή τους ήταν από 0,931 ευρώ και της Κύπρου 1,15 ευρώ. Οι βιολογικές πατάτες Ολλανδίας (!) έφταναν τα 1,78 ευρώ το κιλό.

Ελληνοποιήσεις

Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για τους παραγωγούς όσον αφορά τη διαμόρφωση της τιμής που τελικά καταλήγει και εις βάρος των καταναλωτών είναι οι ελληνοποιήσεις. Το γεγονός δηλαδή ότι εισάγονται πατάτες κυρίως από Αίγυπτο, που η τιμή τους είναι φθηνότερη, αλλά στον δρόμο αποκτούν ελληνική ιθαγένεια και τιμή. Ανθρωπος που γνωρίζει καλά την αγορά λέει ότι χωριό της Αχαΐας φαινόταν να παράγει τεράστιες ποσότητες πατάτας ενώ το πιθανότερο ήταν απλώς να συσκεύαζε αιγυπτιακές ως πατάτες Αχαΐας. «Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν πότε βγαίνουν οι ελληνικές πατάτες για να ελέγχουν τι αγοράζουν» προτείνει ο κ. Ακουμιανάκης. «Φυσικά, δεν υπάρχει θέμα με τις εισαγωγές, αρκεί να μην πωλούνται ως ελληνικές» τονίζουν οι παραγωγοί.

Πηγή: kathimerini.g